معرفی رشته زیست شناسی
برای انتخاب رشته بهتر، نیاز است که رشته های دانشگاهی را کامل بشناسیم. در این مقاله به معرفی رشته زیست شناسی میپردازیم. انتخاب رشته ، کنکور سراسری ، زیست شناسی ، معرفی رشته های تجربی، معرفی رشته های دانشگاهی
🔴معرفی کلی رشته
مهم ترین مسئله در تصمیم گیری برای ورود به رشته های گروه علوم پایه (رشته های علوم پایه به رشته های ریاضی، فیزیک، شیمی و زیست شناسی گفته می شود) داشتن علاقه به آن رشته و اشتیاق برای انجام تحقیقات است. از آن‌جایی که این رشته نیاز به اطلاعات گسترده‌ای دارد و ماهیت آن پژوهشی و تحقیقاتی است، حافظه قوث و درک بالا، توجه به جزئیات، صبر و استمرار کافی برای انجام پژوهش‌ها و یکی از مهم ترین ها تسلط بر زبان انگلیسی برای استفاده از منابع روز دنیا از جمله خصوصیاتی هستند که برای موفقیت در رشته زیست شناسی لازم است. فردی که کنجکاو است، سوال می‌پرسد و به اطراف خود با دقت و توجه نگاه می‌کند، قادر به طراحی سوالاتی است که بر اساس آن‌ها فرضیه‌ها و در نهایت روند پژوهش شکل خواهند گرفت. خلاق بودن یک زیست شناس، برای طراحی روش‌های آزمایش و راه رسیدن به جواب نیز یکی از نکات حائز اهمیت است.
قدرت تجزیه و تحلیل در کنار حافظه قوی، به یک زیست شناس کمک می‌کند تا با در کنار هم قرار دادن دانش تئوری خود بتواند به تعریف و حل مسئله بپردازد. اگر قصد ادامه تحصیل در رشته زیست شناسی را دارید، نباید از شکست هراسی داشته باشید. در تمامی علوم تجربی، رسیدن به جواب یک موضوع غیر قابل پیش‌بینی است. انجام آزمایشات زمان زیاد، کار مداوم و صبر زیادی را می‌طلبد.همچنین بر خلاف تصور عموم مردم که پیدا کردن روش های جدید درمان را تنها مربوط به رشته ی پزشکی می دانند عمده ی پیشبرد و پیشرفت علوم پزشکی و درمان های جدید بر دوش فارغ التحصیلان و محققان رشته ی زیست شناسی می باشد.
🔴گرایش‌های رشته زیست شناسی در مقطع کارشناسی
گرایش‌های رشته زیست شناسی در مقطع کارشناسی عبارتند از:
- زیست عمومی
- زیست گیاهی
- زیست جانوری
- زیست دریا
زیست سلولی و مولکولی که زیرگروه‌های آن نیز عبارتند از:
- زیست میکروبی یا میکروبیولوژی
- زیست‌فناوری یا بیوتکنولوژی
- ژنتیک
- بیوشیمی (در حال حاضر مقطع کارشناسی، فقط در دانشگاه آزاد ارائه می‌شود)
دوره تحصیل در تمام گرایش‌های مقطع کارشناسی رشته زیست شناسی 4 ساله است و دانشجویان برای فارغ التحصیلی ملزم به گذراندن 137 واحد درسی هستند که شامل 23 واحد دروس عمومی و 15 واحد اختیاری (بسته به دانشگاه میتواند متفاوت باشد) و مابقی شامل دروس پایه، تخصصی و تخصصی تکمیلی است.
لازم به ذکر است که دروس در زیست شناسی جانوری، گیاهی و زیست دریا تنها در 15 واحد درسی اختیاری متفاوت هستند.که بر اساس نیازهای اختصاصی هر گرایش، صلاح دید گروه آموزشی و یا امکانات دانشکده و اساتید انتخاب شده‌اند.
دروس مشترک در گرایش‌های زیست شناسی جانوری، گیاهی و زیست دریا عبارتند از:
- ریاضی
- فیزیک
- شیمی
- شیمی آلی
- بیوشیمی
- آمار زیستی
- زیست سلولی و مولکولی
- ژنتیک
- اکولوژی
- میکروبیولوژی
- تکامل موجودات زنده
- تالوفیت‌ها
- فیزیولوژی جانوری
- بافت‌‌شناسی
- جنین‌‌شناسی
- جانورشناسی
- تشریح و مورفولوژی گیاهی
- ریخت‌زایی و اندام زایی در گیاهان
- سیستماتیک گیاهی
- فیزیولوژی گیاهی
- رشد و نمو گیاهی
- بیوفیزیک
- ویروس شناسی
- زیست شناسی پرتوی
- اکولوژی عملی
تقریبا تمامی دروس اختصاصی که در بالا گفته شد همراه با آزمایشگاه ارائه می‌شوند پس علاقه به انجام کارهای عملی آزمایشگاهی را نیز باید در انتخاب این رشته مد نظر داشته باشید. توجه شود که در بعضی دانشگاه‌ها حتی دروس اختصاصی خاصی ممکن است جایگزین این دروس شوند.
همچنین درمورد دیگر گرایش های زیست شناسی از جمله زیست سلولی و ملکولی نیز می توان گفت 90 درصد دروس گفته شده در بالا را می گذرانند.
🔴فرصت های شغلی
به طور معمول فرصت های شغلی زیست‌شناسی و گرایش‌های مختلف آن پژوهشی هستند اما برخی از آن‌ها مانند میکروبیولوژی و یا زیست دریا، در صنایع مختلفی مانند پرورش آبزیان، کارخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها کاربرد دارند.
مسئله دیگر در رشته زیست شناسی این است که برای اشتغال نمیتوان به داشتن مدرک در مقطع کارشناسی این رشته بسنده کرد و لازم است که دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری باشید.
چند نمونه از فرصت های شغلی رشته زیست شناسی:
- تدریس در مقاطع مختلف مدارس و دانشگاه ها
- تدریس دروس آزمایشگاهی مدارس و دانشگاه‌ها
- کارشناس آزمایشگاه‌های تحقیقاتی یا تشخیص طبی
- پژوهشگر در موسسات علمی (مانند موسسه رویان و موسسه پاستور)
- کارخانه‌های تولید فراورده‌هایی دارویی، غذایی و آزمایشگاهی (بسته به گرایشی که در آن تحصیل کرده اید فرصت های مختلفی وجود دارد به طور مثال با تحصیل در رشته ی میکروبیولوژی امکان اشتغال در کارخانه های مواد غذایی فراهم است)
- سازمان مرتبط با حفاظت از محیط زیست (گرایش های زیست جانوری،گیاهی و دریا)
- تولیدکننده محتوای علمی و تخصصی
- نماینده علمی در شرکت‌ها و موسسات فروش و توزیع تجهیزات طبی و آزمایشگاهی
- تولید محصولات کشاورزی یا نیازهای مزرعه داران مانند سموم آفت کش و کودها
- تولید کیت ها و مواد بیولوژیک در شرکت های دانش بنیان ( بیشتر در گرایش های زیست سلولی و ملکولی)
🔴ادامه تحصیل در رشته زیست شناسی درایران
دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور و پردیس‌های خودگردان گرایش‌های مختلف زیست شناسی را برای ادامه تحصیل ارائه می دهند . ادامه تحصیل در رشته ی زیست شناسی می تواند در وزارت علوم و یا وزارت بهداشت در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی انجام بگیرد، اما کاربرد، وضعیت کاری، دروس کنکور و دروس دانشگاهی آن‌ها تا حدودی متفاوت خواهد است. به این صورت که در وزارت بهداشت تمرکز بیشتر بر روی مسائل بالینی است. به طور مثال کسی که رشته ی میکروب شناسی را در مقطع ارشد وزارت علوم گذرانده است می تواند برای پایان نامه علاوه بر موضوعات مرتبط با بیماری ها و سلامتی بر روی موضوعات صنعتی نیز کار کند ولی همین رشته در وزارت بهداشت متمرکز بر روی بیماری ها و درمان آنهاست. باید توجه داشت که (خصوصا در وزارت بهداشت) ادامه تحصیل در برخی گرایش ها دارای محدودیت هایی است و با هر گرایشی نمیتوان برخی از رشته ها را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد.
به دلیل تعدد و تنوع در گرایش های مقاطع بالاتر تنها برخی از گرایش های رشته زیست شناسی در مقاطع بالاتر در زیر آورده شده است:
- میکروبیولوژی ، میکروبیولوژی صنعتی و میکروبیولوژی پزشکی
- ژنتیک ملکولی و ژنتیک پزشکی
- بیوشیمی
- انگل شناسی
- ویروس شناسی
- ایمونولوژی (ایمنی شناسی)
- هماتولوژی (خون شناسی)
- قارچ شناسی
- بیوتکنولوژی
- فیزیولوژی و فیزیولوژی پزشکی
- سیستماتیک گیاهی
- فیزیولوژی گیاهی
- بیوفیزیک
🔴ادامه تحصیل در رشته زیست شناسی در خارج از کشور
به جرات میتوان گفت زیست شناسی یکی از بهترین رشته ها برای ادامه تحصیل در خارج از کشور است. که این بدلیل اهمیت بالای علوم پایه در خارج از کشور و تخصیص بودجه بالا به تحقیقات است، درآمد و وضعیت اشتغال رشته زیست شناسی بسیار بالاتر از ایران است. دسترسی به بهترین کیت‌ها و مواد آزمایشگاهی، مجهزترین دستگاه‌ها و تخصیص بودجه‌های تحقیقاتی ، از جمله مزایای تحصیل در خارج از کشور هستند. همچنین در خارج از کشور قادر به ادامه تحصیل در مقطع پست دکترا (پسا دکتری) نیز خواهید بود.
برای ثبت نظر ابتدا وارد سایت شوید و یا در سایت ثبت‌نام کنید.